Overheidsverklaring: Merz belooft "welvaart voor iedereen" en een groter leger

In zijn eerste regeringsverklaring riep bondskanselier Friedrich Merz (69) op tot een gezamenlijke inspanning van alle mensen in Duitsland om het land weer vooruit te helpen. “De staat, dat zijn wij allemaal”, zei hij in de Bondsdag. “We kunnen alle uitdagingen, hoe groot ook, overwinnen door onze eigen kracht.”

De leider van de CDU kondigde met name meer deportaties aan van buitenlanders zonder verblijfsrecht. Hij wil van de Bundeswehr het sterkste conventionele leger van Europa maken en beloofde ‘welvaart voor iedereen’. De eerste resultaten van de beoogde beleidswijziging van de nieuwe regering zouden tegen de zomer merkbaar moeten zijn.

De oppositie had echter kritiek op de oprichting van de zwart-rode coalitie. "Zwakte en instabiliteit zijn de signalen die voortkomen uit uw historische valse start, meneer Merz. U bent de tweede keus bondskanselier. En u zult dit stigma niet van u af kunnen schudden", aldus AfD-leider Alice Weidel (46), voorzitter van wat nu de grootste oppositiepartij is.

Merz werd op 6 mei in de tweede stemronde verkozen tot bondskanselier. Een goede week na de moeizame start presenteerde hij zijn programma voor regeringswerk bij de SPD. Hij hield zich daarbij grotendeels aan het 144 pagina's tellende coalitieakkoord dat hij met de sociaaldemocraten had onderhandeld.

Zijn regering is zich bewust van de grote binnenlandse en internationale uitdagingen – “niet in de laatste plaats wat betreft de overheidsfinanciën”, aldus de bondskanselier. Maar Duitsland is sterk genoeg om de uitdagingen van de toekomst het hoofd te bieden.

Merz noemde drie prioritaire doelen: welvaart, veiligheid en cohesie. Hij reactiveerde een belofte uit de beginjaren van de Bondsrepubliek: ‘Wij willen regeren om de belofte van ‘welvaart voor iedereen’ te vernieuwen’, zei hij meteen aan het begin van zijn toespraak. Deze belofte komt van Ludwig Erhard, die minister van Economie en bondskanselier was in de naoorlogse periode, stond voor het ‘economische wonder’ van die tijd en schreef een boek getiteld ‘Welvaart voor iedereen’.

Merz beloofde betere omstandigheden voor de economie: met belastingverlagingen, investeringen in infrastructuur en minder bureaucratie. "Door onze eigen inspanningen kunnen we opnieuw een groeimotor worden waar de wereld met bewondering naar kijkt", zei hij. Er wordt voldaan aan de Duitse, Europese en internationale klimaatdoelstellingen. De nadruk ligt echter vooral op het beprijzen van het broeikasgas CO2. “De opbrengst hiervan halen we niet uit de staatsbegroting, maar geven we specifiek terug aan de economie en de burgers”, aldus Merz.

Merz benadrukte dat Duitsland een immigratieland is, maar kondigde tegelijkertijd meer deportaties aan. "We hebben te veel ongecontroleerde immigratie toegestaan ​​en te veel laaggeschoolde migratie naar onze arbeidsmarkt en vooral naar onze socialezekerheidsstelsels mogelijk gemaakt", zei hij, terugkijkend op de jaren sinds 2015. Met intensievere grenscontroles en meer afwijzingen zal er nu meer orde in het migratiebeleid worden gewaarborgd.

In zijn toespraak ging de bondskanselier ook in op de verwachtingen van de geallieerden ten opzichte van Duitsland. “Dit Europa kijkt vandaag naar ons, naar Duitsland,” zei hij. Merz beloofde Oekraïne sterke steun te blijven verlenen. “Eén ding is duidelijk: wij zijn geen partij in de oorlog en zullen dat ook niet worden”, verzekerde de CDU-leider. Het Westen mag zich niet laten verdelen. “Daarom zal ik mij blijven inspannen om de grootst mogelijke eenheid tussen de Europese en Amerikaanse partners te waarborgen.” Net als voorgaande regeringen beschouwde Merz de veiligheid van Israël als een zaak van het Duitse staatsbeleid.

Merz wil van de Bundeswehr het sterkste conventionele leger van Europa maken. Dit wordt door de partners verwacht en is ook passend voor het meest bevolkte en economisch sterkste land van Europa. “We willen onszelf kunnen verdedigen, zodat we onszelf niet hoeven te verdedigen”, aldus de CDU-politicus.

Merz riep op tot voorzichtigheid met betrekking tot de nieuwe kredietvrijheid van de federale overheid. "We moeten met deze opties uiterst voorzichtig omgaan, omdat deze schulden rentebetalingen met zich meebrengen en die moeten op een dag worden terugbetaald", zei hij. Leningen kunnen daarom alleen gerechtvaardigd zijn ‘als we dit geld gebruiken om de waarde van onze infrastructuur permanent en duurzaam te verhogen en de prestaties van ons land als geheel te verbeteren.’

De zwart-rode federale regering wil in deze zittingsperiode maximaal 150 miljard euro uit het schuldgefinancierde infrastructuurfonds inzetten. Deze moet gevuld worden met in totaal 500 miljard, maar is zo ontworpen dat hij twaalf jaar meegaat.

Merz verwierp de wettelijke vereisten om het minimumloon te verhogen naar 15 euro. De coalitie heeft ingestemd met het behoud van de onafhankelijke commissie voor het minimumloon, aldus de CDU-politicus in zijn regeringsverklaring. En een minimumloon van 15 euro in 2026 wordt gezien als haalbaar en wenselijk met het oog op de ontwikkeling van collectieve arbeidsovereenkomsten. “Maar we zullen het niet in de wet vastleggen”, benadrukte Merz.

Merz hield daarmee vast aan de formulering in het regeerakkoord, maar sprak een initiatief van de SPD tegen. Sociaaldemocraat Matthias Miersch (56) wees er in april op dat een minimumloon van 15 euro indien nodig ook via de wet kan worden bereikt.